Na današnji dan / 27. juli

Srijeda, 27. Juna, 2018.

0 4 minuta čitanja

Događaji na današnji dan

1358. – Osnovana Dubrovačka republika
1693. – Džon Danton u Londonu objavio prvi ženski časopis, Lejdis Merkuri
1709. – Petar Veliki porazio Charlesa XII. Švedskog u Bitki kod Poltave
1743. – U ratu za austrijsko nasljeđe britanski kralj George II porazio Francuze kod Detingena, kao poslednji vladar Velike Britanije koji je predvodio trupe u bici
1801. – Britanske i turske trupe porazile Francuze i zauzele Kairo
1806. – Britanci osvajaju Buenos Aires u ratu sa Špancima
1844. – Džozef Smit, američki verski reformator i osnivač Mormonske crkve, linčovan u zatvoru u državi Ilionis
1867. – Barun Levin Rauch imenovan za banskog namjesnika
1905. – Pobunjeni ruski mornari preuzeli krstaricu Potemkin u Crnom moru. Reditelj Sergej Ejzenštajn kasnije o tom događaju snimio čuveni film “Krstarica Potemkin”
1908. – U Crnoj Gori završeno suđenje zavjerenicima protiv knjaza Nikole I Petrovića, Bombaška afera. Od 52 optužena, četiri osuđena na smrt, a ostali na kazne od tri do 20 godina zatvora
1932. – U Sijamu poslije državnog udara proglašen Ustav i uspostavljena ustavna monarhija
1943. – Američki avioni u Drugom svjetskom ratu bombardovali grčku prijestolnicu Atinu, pod njemačkom okupacijom
1944. – Savezničke snage u drugom svjetskom ratu zauzele francuski grad Šerbur, važnu luku na Lamanšu
1946. – Ministri spoljnih poslova SSSR, SAD, Velike Britanije i Francuske odlučili da Grčkoj pripadnu Dodekaneska ostrva, uključujući Rodos. Odluka potvrđena mirovnim ugovorom u Parizu 10. februara 1947
1950. – U FNRJ donijet Zakon o radničkom upravljanju privredom, koji se smatra početkom samoupravnog modela, po kojem se jugoslavenski socijalizam razlikovao od sovjetskog modela
1950. – SAD donijele odluke da se njihove trupe bore u Korejskom ratu
1954. – U Obninsku, blizu Moskve, otvorena prva nuklearna elektrana u svijetu
1957. – Zemljotres u Rusiji odnio oko 1.200 žrtava
1973. – Narodna Republika Kina izvršila pokus hidrogenskom bombom
1976. – Palestinski teroristi u Grčkoj oteli avion Er Fransa s 246 putnika i 12 članova posade i potom odleteli u Ugandu. Taoci oslobođeni akcijom izraelskih komandosa 4. jula
1976. – General Antonio Ramaljo Janeš izabran za predsednika Portugala na prvim predsedničkim izborima posle poluvjekovne fašističke diktature Antonija de Oliveire Salazara
1986. – Međunarodni sud pravde u Hagu presudio da su SAD prekršile međunarodno pravo pomažući pobunjenike u Nikaragvi
1987. – U Beogradu se rodio Miloš Trajković, prva beba začeta vantjelesnom oplodnjom u Srbiji
1990. – Građanski rat u Nikaragvi okončan ceremonijalnom predajom oružja kontrarevolucionarnog kontraškog pokreta predsednici Violeti Barios de Čamoro
1991. – Dva dana pošto je Slovenija proglasila nezavisnost, Jugoslavenska narodna armija zaposjela granične prelaze prema Italiji, Mađarskoj i Austriji. Potom došlo do šestodnevnog rata s jedinicama slovenačke teritorijalne odbrane. Prema podacima Crvenog krsta Jugoslavije, poginulo 49 ljudi, među njima najviše regruta JNA
1991. – Demonstrirajući silu po osječkim ulicama jedan je tenk JNA zdrobio crvenog fiću u strašnom prizoru kojeg su objavile sve svjetske agencije
1992. – U naselju Bikavac u Višegradu, u kući Mehe Alića, srpske snage pod komandom braće Milana i Sredoje Lukića izvršili su zločin nad Bošnjacima spaljujući 70 osoba
1993. – SAD s 23 krstareće rakete Tomahawk bombardovale sjedište iračke obaveštajne službe u Bagdadu
1997. – Predsjednik Tadžikistana Imomali Rahmonov i vođa islamista Said Abdulo Nuri potpisali mirovni ugovor o okončanju četvorogodišnjeg građanskog rata u toj bivšoj sovjetskoj republici
1997. – Na konferenciji u Briselu predstavnici 95 zemalja saglasili se o zabrani upotreba nagaznih mina
1999. – U cilju okončanja sedmogodišnjeg nasilja, tokom kojeg je ubijeno oko 100.000 ljudi, Vlada Alžira, na inicijativu predsjednika Abdelaziza Buteflika, odobrila nacrt zakona o amnestiji muslimanskih ekstremista
2000. – Na sastanku u glavnom gradu Poljske predstavnici 106 zemalja usvojili Varšavsku deklaraciju o perspektivama razvoja demokratskog poretka u svetu
2000. – Ujedinjene nacije objavile da je sida usmrtila 19 miliona ljudi u svetu i procijenile da će od iste bolesti umrijeti polovina tinejdžera najsiromašnijih afričkih zemalja
2001. – Više od milion ljudi okupilo se da čuje govor pape Jovana Pavla II na kraju njegove petodnevne posete Ukrajini
2004. – Za predsjednika Srbije u drugom krugu izabran lider Demokratske stranke Boris Tadić

Rođeni na današnji dan

1040. – Rođen Ladislav I. Mađarski, mađarski kralj
1462. – Rođen Louis XII, francuski kralj
1550. – Rođen Charles IX, francuski kralj
1838. – Rođen Bankim Čandra Čaterdži, indijski pisac
1846. – Rođen Charles Stewart Parnell, irski političar
1850. – Rođen Jørgen Pedersen Gram, danski matematičar
1862. – Rođen Janez Puh, slovenski izumitelj
1869. – Rođena Ema Goldman, litvanska anarhistkinja
1869. – Rođen Hans Spemann, njemački embriolog i nobelovac
1876. – Rođen Ivan Sarić, pionir vazduhoplovstva, atletičar, rvač, biciklista
1877. – Rođen Charles Glover Barkla, britanski fizičar
1880. – Rođena Helen Keller, američka književnica i aktivistica
1903. – Rođen Slaviša Vajner Čiča, partizanski komandant i narodni heroj Jugoslavije
1941. – Rođen Krzysztof Kieslowski, poljski filmski režiser
1953. – Rođena Tanja Bošković, srpska glumica
1955. – Rođena Isabelle Adjani, francuska glumica
1955. – Rođen Mladen Andrejević, srpski glumac
1956. – Rođen Sultan bin Salman, saudijski astronaut
1969. – Rođena Gala Videnović, srpska glumica
1975. – Rođen Tobajas Vinsent Magvajer (engl. Tobias Vincent Maguire), američki filmski glumac
1977. – Rođen Raul Gonzalez (šp. Raúl González), španski fudbaler
1981. – Rođena Iva Jerković, hrvatska manekenka i TV voditeljica
1983. – Rođena Alsou, ruska pjevačica
1983. – Rođen Nikola Rakočević, srpski glumac
1985. – Rođena Svjetlana Kuznjecova, ruska tenisačica

Umrli na današnji dan

1458. – Umro Alfons V, kralj Aragonije, Sicilije, Sardinije, Korzike, Valencije i Majorke i od 1442. i kralj Napulja
1829. – Umro Džejms Smitson, engleski hemičar
1844. – Umro Džozef Smit, osnivač pokreta Svetaca poslednjih dana
1910. – Umro Petar Ubavkić je bio srpski vajar i slikar, rodonačelnik srpskog vajarstva
1944. – Poginula Vera Menčik (češ. Věra Menčíková), svjetska šampionka u šahu
1960. – Umro Ivan Matetić Ronjgov, skladatelj, melograf i glazbeni pedagog
1987. – Umro Ratko Dugonjić pravnik, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR BiH, junak socijalističkog rada i narodni heroj
1989. – Umro Džuls Alfred Ejer, engleski filozof
1999. – Umro Georgos Papadopulos, lider grčke vojne hunte
2001. – Umrla Tove Jansson, finska slikarka, spisteljica, strip umetnica, ilustratorka
2001. – Umro Džek Lemon (engl. Jack Lemmon), američki filmski glumac
2006. – Umro Branislav Ciga Jerinić, srpski glumac
2007. – Ubijen Ramiz Delalić poznat zbog ubistva srpskog svata Nikole Gardovića, u martu 1992. na Baščaršiji
2007. – Umro Dragutin Tadijanović, hrvatski pjesnik
2007. – Umro Milan Antolković, hrvatski fudbaler
2010. – Umro Edo Mulahalilović, sarajevski kompozitor, tekstopisac i producent
2016. – Umro Karlo Pedersoli (ital. Carlo Pedersoli), profesionalno poznat kao Bad Spenser (engl. Bud Spencer), poznati je italijanski glumac