Na današnji dan / 11. septembar

Događaji na današnji dan

1273. – Izborom grofa Rudolfa von Habsburga za kralja Svetoga Rimskog Carstva njemačke nacije, okončana je svađa oko prijestolja. To je bio početak uspona Habsburgovaca na položaj najmoćnijega njemačkog plemstva, koje je gotovo neprekidno do 1806. vladalo Carstvom.

1697. – Austrijskom pobjedom u bici kod Sente de facto se završio Veliki turski rat.

1709. – Anglo-holandsko-austrijske trupe pod komandom vojvode od Marlboroa i princa Eugena Savojskog ostvarile Pirovu pobedu protiv Francuza u bici kod Malplaka, velikoj bici u Ratu za špansko nasljeđe i najkrvavijoj bici 18. vijeka.

1801. – U Leipzigu je premijerno izvedena romantična tragedija Friedricha Schillera “Djevica Orleanska”, doživjevši velik uspjeh. Kasniji dramatičari kao npr. Friedrich Hebbel, Bertold Brecht i George Bernard Shaw puno su se kritičnije postavili prema toj francuskoj nacionalnoj junakinji.

1830. – Proglašena republika Ekvador kao dio konfederacije Kolumbije.

1848. – Hrvatski ban Josip Jelačić prešao Dravu.

1855. – Posle 11 meseci opsade, britanske, francuske i turske trupe su zauzele Sevastopolj, najznačajniju rusku bazu u Crnom moru. Time okončana najveća operacija u Krimskom ratu.

1870. – Kralj Sardinije Viktor Emanuel II napao Papsku državu u Rimu, a 1871. preselio svoju prestonicu u Rim i uselio se u palatu Kvirinal. Papa se povukao u Vatikan i od tada njegov suverenitet ograničen samo na vatikanske palate.

1921. – Osnovan Jugoslavenski atletski savez.

1922. – Liga naroda, uprkos protestima Arapa, potvrdila britanski mandat nad Palestinom.

1944. – Jugoslavenski partizani oslobađaju Mljet.

1950. – U Dubrovniku (FNRJ) je zatvorena 9. šahovska olimpijada. Zlatnu medalju osvojila je ekipa domaćina Jugoslavija, srebro je osvojila Argentina, dok je bronzano odličje pripalo reprezentativcima Zapadne Njemačke. Inače, to je bilo prvo sportsko takmičenje na kojem se pojavila reprezentacija Zapadne Njemačke.

1962. – Britanska grupa Bitls (engl. The Beatles) snimila prvi singl „Lov mi do“. Album se našla na rafovima svih prodavnica ploča 5.10.1962.

1963. – Austrija je potpisala sporazum o prestanku atomskih pokusa.

1973. – U Čileu desno orijentisana hunta pod vodstvom Augusta Pinocheta Ugarta (i uz pomoć SAD) izvodi državni udar u kome je svrgnuta socijalistička vlada predsjednika Salvadora Allendea.

1974. – U Gilfordu osnovan britanski sastav Strenglersi.

1995. – Nakon više od tri godine Armija Republike Bosne i Hercegovine zauzima Vozuću.

1995. – Na hiljade ljudi demonstriralo ulicama Pariza u znak protesta zbog obnavljanja francuskih nuklearnih proba u južnom Pacifiku.

1997. – Škoti na referendumu prihvatili plan britanske laburističke vlade za uspostavljanje parlamenta Škotske, prvi put posle gotovo 300 godina.

2000. – Ruski i američki kosmonauti Jurij Malenčenko i Edvard Lu uspešno okončali šestočasovan izlazak u otvoren kosmos na Međunarodnoj kosmičkoj stanici.

2001. – U samoubilačkom napadu otetim avionima na Svetski trgovinski centar u Njujorku i zgradu Pentagona u Vašingtonu, poginulo oko 3.000 ljudi. Dva tornja STC, visine 410 metara, u njujorškoj poslovnoj četvrti Menhetn potpuno srušena, a zgrada Pentagona znatno oštećena. Optuživši Osamu bin Ladena, lidera islamskih ekstremista koji se krio u Avganistanu, za organizovanje napada, SAD 7. oktobra počele bombardovanje Avganistana.

2013. – Više od milion Katalonaca je napravilo ljudski lanac kao znak podrške nezavisnosti Katalonije.

Rođeni na današnji dan

1524. – Rođen Pjer de Ronsar, francuski pisac.

1816. – Rođen Carl Zeiss, njemački mehaničar i poduzetnik.

1859. – Rođen Vjenceslav Novak, hrvatski pisac.

1874. – Rođen Franjo Dugan, hrvatski skladatelj, orguljaš i glazbeni pisac.

1877. – Rođen Feliks Dzeržinski, poljsko-ruski komunist.

1880. – Rođen Dobrica Milutinović, srpski glumac, prvak Drame nacionalnog teatra.

1882. – Rođena Asta Nielsen, danska filmska i kazališna glumica.

1883. – Rođen Grigorij Zinovjev, ruski revolucionar.

1885. – Rođen Dejvid Herbert Lawrence, engleski pisac.

1893. – Rođen Miodrag Borisavljević, srpski pisac.

1902. – Rođen Žarko Zrenjanin Uča član CK KPJ, politički sekretar Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu, organizator ustanka u Vojvodini i narodni heroj Jugoslavije.

1903. – Rođen Frano Alfirević, hrvatski pjesnik, esejist i putopisac.

1903. – Rođen Theodor W. Adorno, njemački sociolog, filozof i kompozitor

1914. – Rođen Patrijarh Pavle (svjetovno ime Gojko Stojčević), poglavar Srpske pravoslavne crkve.

1917. – Rođen Ferdinand Marcos, filipinski političar i predsjednik Filipina (1965–1986).

1935. – Rođen German Titov, sovjetski kosmonaut, drugi čovek u kosmosu i Heroj Sovjetskog Saveza.

1937. – Rođen Tomas Venclova, litvanski književnik.

1940. – Rođen Brian De Palma, američki režiser.

1944. – Rođen Milovan Vitezović, srpski književnik.

1945. – Rođen Franz Beckenbauer, njemački fudbaler i trener.

1945. – Rođen Karlo Rekalkati, italijanski košarkaški trener.

1957. – Preben Elkjær Larsen, danski fudbaler.

1960. – Rođen Predrag Nikolić, bosanskohercegovački šahovski velemajstor.

1962. – Rođen Hulio Salinas, španski fudbaler.

1965. – Rođen Bašar el Asad (arap. بشار حافظ الأسد), sirijski političar, državnik i diktator.

1968. – Rođen Slaven Bilić, hrvatski fudbaler i trener.

1971. – Rođen Markos Moulitsas, američki politički aktivist i bloger.

1971. – Rođen Richard Ashcroft, britanski muzičar.

1974. – Rođen Orlando Duque, kolumbijski ekstremni skakač u vodu.

1978. – Rođen Dejan Stanković, srpski fudbaler.

1979. – Rođen Erik Abidal, francuski fudbaler.

1979. – Rođen Krunoslav Lovrek, hrvatski fudbaler.

1979. – Rođen David Pizaro, čileanski fudbaler.

1986. – Rođen Uroš Tripković, srpski košarkaš.

Umrli na današnji dan

1773. – Umro Šćepan Mali, lažni ruski car Petar III.

1789. – Umro Luka Sorkočević, kompozitor.

1822. – Umro Alojzi Fortunat Žulkovski, poljski glumac.

1971. – Umrla Bella Darvi, poljsko-francuska glumica.

1971. – Umro Nikita Sergejevič Hruščov (rus. Ники́та Серге́евич Хрущёв), sovjetski političar i državnik.

1973. – Umro Salvador Aljende, predsjednik Čilea.

1978. – Umro Roni Peterson, švedski automobilista.

1979. – Umro Agostinjo Neto, angolski državnik i pjesnik.

1999. – Umro Momčilo Đujić, srpski četnički vojvoda.

2001. – Umro Atif Purivatra, teoretičar evolucije bošnjačkog nacionalnog identiteta.

2004. – Umro Fred Ebb, američki tekstopisac.

2011. – Umro Endi Vitfild (engl. Andy Whitfield), australijski glumac velškog porijekla.

Sveci pravoslavne crkve na dan 11. septembar

– Usjekovanje glave Svetog Jovana Krstitelja – Usjekovanje.

– Prepodobna Teodora Solunska.

– Sveta mučenica Vasilija.

– Sveti mučenik Anastasije.