Na današnji dan / 22. septembar

Praznici i spomendani na današnji dan

– Međunarodni dan bez automobila.

Događaji na današnji dan

1499. – Mirom u Bazelu okončan Švapski rat Švajcarske lige i njemačkog kralja Maksimilijana I, a Švajcarska stekla nezavisnost.

1735. – Robert Volpol postao prvi britanski premijer koji se uselio u rezidenciju u Dauning stritu 10 u Londonu.

1789. – Rusko-austrijske snage pod komandom ruskog vojskovođe Aleksandra Suvorova nanijele težak poraz Turcima u bici kod Rimnika.

1792. – Dan posle obaranja monarhije Francuska proglašena republikom i na snagu stupio nov kalendar, kojim je za početak računanja nove ere uzet jesenji ekvinokcijum, 23. septembar 1792.

1827. – Američki prorok Joseph Smith doživio je otkrivenje po kojem je osnovao vjeru mormona.

1862. – Američki predsjednik Abraham Lincoln objavio je kraj ropstva u južnim državama SAD, no ropstvo je ukinuto tek nakon građanskog rata (1861.-1865.) amandmanom na Ustav koji je donesen u decembru1865. godine.

1862. – Oto fon Bizmark postao pruski kancelar. Pod geslom “krv i gvožđe” ujedinio 25 njemačkih država u Njemačko carstvo, osnovano 1871. s Vilhelmom I Hoencolernom kao carem.

1908. – Proglašena nezavisnost Bugarske od Osmanskog carstva.

1923. – U Ljubljani održana skupština feminističkih društava Kraljevine Jugoslavije na kojoj je osnovana Feministička alijansa.

1934. – U eksploziji u rudniku Gresford u Velsu poginulo više od 260 rudara.

1940. – Japanske trupe ušle, u Drugom svjetskom ratu, u Francusku Indokinu.

1949. – Vlade SAD, Velike Britanije i Kanade saopštile da je SSSR izveo prvu eksploziju atomske bombe 29. avgusta 1949.

1955. – U Velikoj Britaniji počela da radi komercijalna televizija. Prvi plaćen oglas bila reklama za pastu za zube.

1957. – Na Haitiju je predsjednik postao Francois Duvalier.

1960. – Proglašena nezavisnost afričke države Mali s predsjednikom Modibom Keitom.

1973. – Henry Kissinger imenovan je novim ministrom vanjskih poslova SAD-a.

1974. – U uraganu u centralnoameričkoj državi Honduras poginulo oko 5.000 ljudi.

1980. – Napadom iračkih trupa na iranske naftne pogone počeo je prvi zaljevski rat.

1985. – Francuski premijer Loran Fabijus priznao da su francuski tajni agenti, na osnovu naređenja vlade, potopili u Novom Zelandu brod „Dugin ratnik“ organizacije „Grinpis“. „Grinpis“ vodio kampanju protiv francuskih nuklearnih proba.

1992. – SAD uputile zahtjev generalnom sekretaru Ujedinjenih nacija za formiranje komisije za ispitivanje ratnih zločina u Jugoslaviji. U priloženom izvještaju, rukovodstva Srbije, Jugoslavenske narodne armije i srpske oružane snage u Hrvatskoj i BiH optuženi za teške zločine počinjene tokom 15 mjeseci rata u bivšoj Jugoslaviji.

1993. – U jeku jedne od najvećih inflacija zabilježenih u svetu, Jugoslavija donijela zakon o denominaciji nacionalne valute, prema kom je od 1. oktobra milion dinara vredeo jedan dinar.

1993. – Riječna barža je udarila u željeznički most kod grada Mobil u Alabami, izazvavši najtežu nesreću u istoriji Amtraka, u kojoj je poginulo 47 osoba.

1998. – Na planini Ćićevici obnovljene borbe srpskih snaga bezbjednosti i kosovskih Albanaca, a ministar pravde u Vladi Srbije Dragoljub Janković saopštio da su protiv 178 kosovskih Albanaca podignute optužnice zbog terorizma, da je pod istragom 927, a u pritvoru 538 Albanaca sa Kosova.

2000. – Apelacioni sud u Londonu donio odluku o razdvajanju djevojčica, sijamskih bliznakinja, uprkos protivljenu njihovih roditelja, katolika, čija religija ne dozvoljava takve rizične operativne zahvate.

2012. – Održan Prvi kongres Privrednikovih stipendista i srpske omladine u Zagrebu povodom 115. godišnjice osnivanja Srpskog privrednog društva Privrednik u Zagrebu.

Rođeni na današnji dan

1515. – Rođena Anne od Clevesa, četvrta supruga engleskog kralja Henrija VIII

1601. – Rođena Ana Austrijska, francuska kraljica.

1791. – Rođen Michael Faraday, britanski naučnik.

1870. – Rođen Ivan Aleksejevič Bunjin, ruski književnik

1875. – Rođen Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, litvanski slikar i kompozitor.

1885. – Rođen Erih fon Štrohajm, američki filmski režiser i glumac austrijskog porekla.

1891. – Rođen Hans Albers, njemački glumac.

1910. – Rođen György Faludy, mađarski pisac, pjesnik i prevodilac.

1918. – Henrik Šering, meksički violinista poreklom poljski Jevrejin.

1924. – Rođena Rosamunde Pilcher, britanska autorica “ružičastih romana”

1934. – Rođena Ornella Vanoni, italijanska kantautorica.

1950. – Rođen Lino Červar, hrvatski rukometni trener.

1951. – Rođen Mladen Pavković, hrvatski novinar i publicist.

1957. – Rođen Nick Cave, australijski muzičar.

1958. – Rođen Andrea Bočeli (ital. Andrea Bocelli), italijanski tenor.

1961. – Rođena Catherine Oxenberg, britanska glumica, ćerka princeze Jelisavete Karađorđević.

1965. – Rođen Dan Bucatinsky, američki glumac.

1970. – Rođen Dejan Perić, srpski rukometaš i trener.

1971. – Rođen Zvonimir Bilić, hrvatski rukometaš.

1977. – Rođen Vedran Đipalo, hrvatski bokser i olimpijac.

1978. – Rođen Hari Kjuel, australijski fudbaler.

1982. – Rođen Marten Stekelenburg, holandski fudbalski reprezentativac.

1984. – Rođena Laura Diane Vandervoort, kanadska glumica.

1984. – Rođen Tijago Emilijano da Silva (port. Thiago Emiliano da Silva), brazilski fudbalski reprezentativac.

1987. – Rođen Tom Hilde, norveški skijaš-skakač.

1987. – Rođen Zdravko Kuzmanović, srpski fudbalski reprezentativac.

1988. – Rođen Milan Jeremić, srpski fudbaler.

Umrli na današnji dan

1158. – Umro Oton Frajzinški, nemački biskup i istoričar.

1241. – Umro Sturulson Snori, islandski pisac, istoričar i političar.

1520. – Umro Selim I Mrgodni, sultan Osmanlijskog carstva od 1512-1520.

1828. – Umro Shaka Zulu, poglavica Zulu plemena.

1837. – Umro Vilijam Džordž Horner, britanski matematičar.

1848. – Umro James Dunlop, škotsko-australijski astronom.

1882. – Umrla Katarina Ivanović, srpska slikarka.

1949. – Umrla Kim Džong Suk, korejska političarka.

1956. – Umro Frederik Sodi, engleski hemičar.

1969. – Umro Adolfo Lopez Mateos, meksički političar.

1979. – Umro Otto Robert Frisch, austrijski nuklearni fizičar.

1989. – Umro Irving Berlin, američki kompozitor.

1995. – Umrla Nasiha Kapidžić-Hadžić, bosanskohercegovačka pjesnikinja.

2001. – Umro Isak Štern, ukrajinski violinista.

2010. – Umro Predrag Tasovac, srpski glumac.

Sveci pravoslavne crkve na današnji dan

– Sveti pravedni Joakim i Ana.

– Spomen Trećeg Vaseljenskog Sabora.

– Sveti mučenik Sevirijan.

– Sveti Teofan ispovednik i postnik.

– Sveti Nikita Ugodnik Božji