Događaji na današnji dan

43. p. n. e. – Oporučni glavni nasljednik i Cezarov usvojeni sin Gaj Julije Cezar Oktavijan, vojskovođa Marko Antonije i raniji vođa konjanika Aemilius Lepidus sklopili su u Bologni trojni savez – trijumvirat. Taj drugi trijumvirat u istoriji Rimskog Carstva dobio je od Senata puna ovlaštenja na pet godina kako bi u njegovu korist riješio građanski rat koji je izbio nakon Cezarovog ubistva.

308. – Rimski car Galerije proglasio svog starog saborca i zemljaka Licinija za svog avgusta-savladara.

1202. – Na podstrek Mlečana započela je krstaška opsada Zadra, koja je završila propašću grada.

1500. – Francuski kralj Luj XII i Ferdinand Aragonski potpisali su tajni sporazum u Granadi o podjeli Italije.

1606. – Potpisan je Žitvanski mir između Habsburške Monarhije i Osmanskog Carstva.

1790. – Prvi put donesena hrizantema u Evropu (Englesku) iz Kine.

1848. – Kod Varaždina je ban Josip Jelačić prešao Dravu.

1853. – Uništenje otomanske flote kod Sinopa.

1889. – Vašington je postala 42. država SAD-a.

1911. – Veliki požar zahvatio Visoko, koji je tom prilikom uništio 450 kuća i ostalih objekata.

1914. – Započinje Bitaka kod Lvova.

1918. – Sklopljeno primirje između pobjedničke Antante i njemačke vojske u Kompijenjskoj šumi (Francuska), čime je okončan Prvi svjetski rat.

1918. – Maršal Jozef Pilsudski proglasio je nezavisnu republiku Poljsku.

1940. – Britanski napad kojim su u luci Taranto napadom torpednih aviona onesposobljena tri italijanska vojna broda.

1941. – S teritorije Sovjetskog Saveza u Drugom svjetskom ratu počelo je emitovanje programa radio stanice „Slobodna Jugoslavija“.

1942. – Njemačke trupe su u Drugom svjetskom ratu zaposjele i neokupirani dio Francuske, pod kontrolom kvislinške vlade u Višiju. Istog dana njemačke i italijanske trupe su okupirale i francusko ostrvo Korzika.

1944. – Počela je Batinska bitka u kojoj su jedinice sovjetske Crvene armije i Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije u Drugom svjetskom ratu, posle teških borbi 23. novembra porazile njemačke snage.

1945. – Na prvim poslijeratnim izborima izabrana Ustavotvorna skupština Demokratske Federativne Jugoslavije.

1949. – Ukazom vlade Narodne Republike Hrvatske u Zagrebu je osnovan Državni zbor narodnih plesova i pjesama.

1952. – Džon Mulin i Vejn Džonson u Los Anđelesu su prvi put prikazali svoj izum – video rekorder.

1960. – Proglašen je Nacionalni park Mljet, što je prvi pokušaj zaštite izvornog ekosistema na Jadranu.

1961. – Sovjetski grad Staljingrad je preimenovan u Volgograd.

1965. – Premijer Rodezije Ijan Smit jednostrano je proglasio nezavisnost od Ujedinjenog Kraljevstva, koja je režim bele manjine proglasila ilegalnim i uvela trgovinske sankcije.

1971. – Senat SAD je ratifikovao ugovor kojim je Japanu vraćeno ostrvo Okinava, oduzeto krajem Drugog svjetskog rata.

1973. – Jom Kipurski rat. Pod pritiskom SAD-a, Egipat i Izrael potpisuju mirovni sporazum.

1975. – Proglašena je nezavisnost Angole, posle pet vjekova portugalske kolonijalne vlasti. Prvi predsjednik Narodne Republike Angole postao je Agostinjo Neto.

1989. – Posle pada Berlinskog zida, prva stanica duhova je otvorena.

1992. – Engleska anglikanska crkva je napustila vjekovnu tradiciju i dopustila ženama da budu sveštenice.

1996. – Predsjednik Gvatemale Alvaro Arsu je saopštio da je s gerilskim pokretom postignut sporazum o okočanju 36-godišnjeg građanskog rata u toj centralnoameričkoj zemlji.

2000. – U zapaljenoj žičari u jednom tunelu ispod glečera Kicštajnhorna u masivu Hohen Tauern, u austrijski Alpama, život je izgubilo 159 osoba.

2000. – Stupio je na snagu Zakon o Centralnoj banci Crne Gore, čime je zaokružena monetarna vlast u Crnoj Gori, inaugurisana prije godinu dana, uvođenjem njemačke marke u platni promet te republike.

2001. – Dan nakon prijema Kine u Svjetsku trgovinsku organizaciju, član te organizacije postao je i Tajvan.

2002. – Predsjednik kompanije Majkrosoft, Bil Gejts poklonio je 100 miliona dolara za borbu protiv AIDS-a u Indiji.

2003. – Bugarski predsjednik Georgi Prvanov doputovao je u dvodnevnu posjetu Srbiji i Crnoj Gori. On je prvi bugarski šef države koji je nakon 53 godine, zvanično posjetio Beograd.

2003. – Sjedinjene Američke Države uvele su ekonomske i diplomatske sankcije Siriji, zbog podrške “palestinskom otporu izraelskoj okupaciji”.

2004. – Parlament Litvanije ratifikovao je novi Ustav Evropske unije. Litvanija je prva članica Unije koja je usvojila evropski ustav.

Rođeni na današnji dan

1050. – Rođen Henrik IV., njemačko-rimski car.

1493. – Rođen Paracelzus, švajcarski alhemičar, fizičar, astrolog i okultista.

1821. – Rođen Fjodor Mihajlovič Dostojevski (rus. Фёдор Михайлович Достоевский), ruski književnik, romanopisac, novelist i publicist.

1852. – Rođen Franc Konrad fon Hecendorf, austrougarski general i načelnik generalštaba.

1861. – Rođen Erih fon Falkenhajn, njemački vojskovođa i načelnik generalštaba.

1869. – Rođen Vitorio Emanuele III, italijanski kralj od 1900. do 1946.

1885. – Rođen Džordž Smit Paton, jedan od najboljih američkih generala u Drugom svjetskom ratu.

1905. – Rođen Josip Kolumbo, jedan od sedam sekratra SKOJ-a.

1922. – Rođen Kurt Vonegat mlađi, američki pisac.

1928. – Rođen Carlos Fuentes, meksički književnik.

1945. – Rođen Daniel Ortega, nikaragvanski političar i predsjednik.

1961. – Rođen Tonči Gabrić, hrvatski fudbaler i trener.

1962. – Rođena Demi Mur (engl. Demi Moore), američka glumica.

1964. – Rođena Željka Markić, hrvatska aktivistica.

1965. – Rođen Max Mutchnick, američki producent i scenarista.

1965. – Rođen Aldair, brazilski fudbaler.

1966. – Rođena Alison Dudi (engl. Alison Doody), irska glumica.

1971. – Rođen Goran Đorović, srpski fudbalski reprezentativac.

1972. – Rođen Đorđe Tomić, srpski fudbaler.

1974. – Rođen Leonardo Vilhelm Dikaprio (engl. Leonardo Wilhelm DiCaprio), poznati američki glumac.

1977. – Rođen Maniš, portugalski fudbalski reprezentativac.

1980. – Rođen Nenad Kovačević, srpski fudbaler.

1983. – Rođen Miho Bošković, hrvatski vaterpolist.

1983. – Rođen Philipp Lahm, njemački fudbaler.

Umrli na današnji dan

397. – Umro Sveti Martin, katolički svetac.

1331. – Umro Stefan Uroš III Dečanski, srpski kralj.

1405. – Umrla Milica Hrebeljanović, žena kneza Lazara Hrebeljanovića.

1855. – Umro Søren Kierkegaard, danski filozof, teolog i književnik.

1866. – Umro Pol Ber, francuski zoolog, fiziolog i političar.

1878. – Umro Stjepan Mitrov Ljubiša, crnogorski pisac i političar.

1917. – Umrla Liliuokalani, posljednja havajska kraljica.

1952. – Umro Eduard Miloslavić, hrvatski naučnik.

1960. – Umro Rudolf Fizir, hrvatski avijatičar.

1993. – Umro Dragomir Bojanić Gidra, srpski glumac.

2004. – Umro Jaser Arafat, pravo ime Muhamed Abd ‘ar-Ra’uf el Kudva el Husaini, palestinski političar.

Sveci pravoslavne crkve na današnji dan

– Sveti Avramije Zatvornik.

– Prepodobnomučenica Anastasija Rimljanka.

– Prepodobni mučenik Timotej Esfigmenski