Na današnji dan / 8. oktobar
Praznici i spomendani na današnji dan
– Dan nezavisnosti u Hrvatskoj.
Događaji na današnji dan
316. – Rimski imperator Licinije je poražen bici kod Cibale od svog savladara Konstantina.
451. – Započeo je sa zasjedanjem Halkedonski sabor, na kome je osuđena Eutihova doktrina monofizitstva i usvojen Halkedonski simbol vere.
876. – U bitci kod Andernacha, Ludvig III. Mlađi potukao je francuskog kralja Karla Ćelavog.
1075. – Dmitar Zvonimir je okrunjen za hrvatskog kralja.
1480. – Dolazi do velikog čekanja na rijeci Ugri između vojnih snaga Ivana III, od Moskve i Zlatne Horde. Posljedica ovoga poraza Mongola je raspad njihove tamošnje države.
1818. – Dva engleska boksera prvi put za vrijeme borbe upotrijebili rukavice.
1856. – Velika Britanija i Francuska počele drugi opijumski rat protiv Kine.
1860. – Uspostavljena prva telegrafska linija u SAD između Los Angelesa i San Francisca.
1871. – U katastrofalnom požaru u Chicagu, koji je trajao sedam dana, poginulo je 300 ljudi, a 900.000 ostalo je bez krova nad glavom.
1871. – U selu Rakovuica izbila Rakovička buna. Ustanak je poveo hrvatski političar Eugen Kvaternik protiv austrougarskih vlasti, sa ciljem uspostavljanja nezavisne hrvatske države. Buna je trajala je samo četiri dana i završila se porazom hrvatskih ustanika.
1890. – Otvorena zagrebačka uspinjača – zaštićeni spomenik kulture i najkraća žičana željeznica namijenjena javnom prometu na svijetu.
1895. – Ubijena korejska kraljica Min, koja je pokušavala zaustaviti japansku dominaciju u Koreji.
1912. – Prvi balkanski rat: Crna Gora objavila je rat Osmanlijskom Carstvu nakon višenedjeljne napetosti između država Balkanskog saveza (Crna Gora, Bugarska, Srbija i Grčka) i Carstva. Ostale su je članice saveza slijedile deset dana poslije.
1928. – U Americi formiran Fudbalski (Soccer) savez.
1939. – Njemačka anektirala zapadnu Poljsku.
1953. – Velika Britanija i SAD povukle svoje trupe iz Slobodne zone Trsta i predale Italiji civilnu upravu u zoni “A”. To je izazvalo krizu u jugoslavensko-italijanskim odnosima, koja je riješena Londonskim sporazumom 5. oktobra 1955.
1954. – Vojne snage Sjevernog Vijetnama ušle u glavni grad Hanoj.
1962. – Alžir postao 109. član UN.
1970. – Nobelovu nagradu za književnost dobio ruski pisac Aleksandar Isajevič Solženjicin.
1972. – U Parizu su Henry Kissinger i Le Duc To postigli sporazum za okončanje vijetnamskog rata, koji je potpisan 1973. godine.
1975. – Žestoki okršaji u Bejrutu i sjevernom Libanu odnijeli najmanje 25 života i prekinuli posljednje primirje postignuto između zaraćenih hrišćana i muslimana.
1991. – Hrvatski sabor je donio Odluku o raskidu državnopravnih sveza s ostalim republikama i pokrajinama SFRJ kojom je, između ostalog, potvrdio ranije donesenu Ustavnu odluku o suverenosti i samostalnosti Republike Hrvatske (25.6.1991.), te je Hrvatska i stvarno postala samostalna i nezavisna država.
1991. – Prvi znak “Republika Hrvatska” s hrvatskim grbom, postavljen na graničnom prijelazu s Mađarskom.
1991. – Mađarska je spriječila JNA da ostatak vojne opreme iz Slovenije povuče preko mađarske teritorije.
1991. – Vlada Republike Hrvatske priznala je Estoniju i Letoniju kao suverene države.
1992. – Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.
1993. – Ujedinjene nacije ukinule sankcije Južnoj Africi uvedene 1960. zbog politike aparthejda koju su sprovodile tadašnje vlasti.
1998. – Savjet NATO usvojio “detaljan operativan plan za vazdušne udare u fazama” na Kosovu. Predsjedniku Jugoslavije Slobodanu Miloševiću dat rok od 24 časa da ispuni zahtjeve iz rezolucije UN. Vlada Srbije donijela Uredbu o posebnim mjerama u uslovima oružanih prijetnji NATO.
2001. – Sudije Haškog tribunala (ICTY) odbile zahtjev Momčila Krajišnika, optuženika za ratne zločine, za privremeno puštanje na slobodu.
2001. – 100 poginulih u avionskoj nesreći na milanskom aerodromu nakon što se avion MD-87 švedske kompanije SAS sudario s privatnim avionom, a zatim udario u zgradu.
2002. – Izraelska vojska ubila 14 Palestinaca u napadu na Kan Junis u Gazi.
2003. – Filmski glumac Arnold Schwarzenegger izabran za novog guvernera Kalifornije.
2005. – U potresu jačine 7,6 stepeni Rihterove skale koji je pogodio dijelove Pakistana, Indije i Afganistana poginulo više od 80.000 ljudi, od kojih oko 17.000 djece, a oko 79.500 osoba povrijeđeno. Broj beskućnika dostigao je oko 3,3 miliona ljudi.
Rođeni na današnji dan
1800. – Rođen Šimon Meršić, gradišćanski hrvatski pisac.
1810. – Rođen Džejms Vilijem Maršal, čije je otkriće zlatnog rudnika u Kaliforniji pokrenulo „zlatnu groznicu“ 1849.
1846. – Rođen Josip Fon, hrvatski ljekar.
1892. – Rođena Marina Cvetajeva, ruska pjesnikinja.
1894. – Rođen Risto Stijović, vajar, akademik.
1895. – Rođen Juan Perón, argentinski političar.
1896. – Rođen Julien Duvivier, francuski filmski režiser.
1901. – Rođen Antun Bonifačić, hrvatski emigrantski novinar i političar.
1917. – Rođena Vera Johanides, hrvatska biologinja.
1920. – Rođen Zvane Črnja, hrvatski književnik.
1920. – Rođen Frenk Herbert, američki pisac.
1929. – Rođen Didi, brazilski fudbaler i trener.
1941. – Rođen Jesse Jackson, američki političar.
1948. – Rođena Claude Jade, francuska filmska glumica.
1949. – Rođena Sigorni Viver (engl. Sigourney Weaver), američka glumica.
1951. – Rođena Nada Gačešić-Livaković, hrvatska glumica.
1964. – Rođen Ian Hart, engleski glumac irskog porijekla.
1968. – Rođen Zvonimir Boban, hrvatski fudbaler.
1968. – Rođena Emily Procter, američka glumica.
1969. – Rođen Željko Bogut, bosanskohercegovački šahist.
1970. – Rođen Alem Korkut, bosanskohercegovački likovni umjetnik.
1970. – Rođen Metju Pejdž Dejmon (engl. Matthew Paige Damon), američki glumac i scenarista.
1971. – Rođen Monti Vilijams, američki košarkaš i trener.
1975. – Rođena Tatjana Grigorieva, australijska atletičarka i pobjednica Olimpijskih igara.
1985. – Rođen Piter Hernandez Džunior (engl. Peter Hernandez Jr.), poznatiji po svom umjetničkom imenu Bruno Mars, američki pjevač.
1985. – Rođen Simone Boleli, italijanski teniser.
1993. – Rođena Garbinje Muguruza, venecualska-španska teniserka.
1996. – Rođena Sara Takanashi, japanska skijašica-skakačica.
Umrli na današnji dan
976. – Umrla Jelena Slavna, hrvatska kraljica, žena kralja Mihajla Krešimira II.
1354. – Umro Kola di Rienco, rimski tribun.
1467. – Umro Filippo Lippi, italijanski slikar.
1754. – Umro Henry Fielding, engleski književnik.
1803. – Umro Vitorio Alfijeri, italijanski pisac.
1869. – Umro Franklin Pierce, američki političar, 14. predsjednik SAD-a.
1895. – Umrla Min, korejska kraljica.
1957. – Umrla Marica Stanković, hrvatska katolička aktivistica, prosvjetna djelatnica.
1967. – Umro Klement Ričard Atli, britanski državnik.
1982. – Umro Philip Noel-Baker, britanski političar, diplomat, humanista i sportista.
1992. – Umro Willy Brandt, njemački političar.
Sveci pravoslavne crkve na današnji dan
– Prepodobna Efrosinija Aleksandrijska.
– Sveti Sergej Radonješki.
– Prepodobna Efrosinija Suzdaljska
