Na današnji dan / 27. juli

Događaji na današnji dan

1189. – Veliki župan Stefan Nemanja ugostio je u Nišu njemačkog cara Fridriha I Barbarosu na njegovom proputovanju kroz Srbiju u Trećem krstaškom ratu, i ponudio mu savez protiv Vizantije.

1377. – Radi zaštite od kuge, dubrovačko Veliko vijeće prvo je u Europi odredilo karantenu za putnike.

1540. – Pod optužbom za veleizdaju, pogubljen je Tomas Kromvel, glavni savjetnik engleskog kralja Henrija VIII.

1675. – U bici kod Sasbacha, u Nizozemskom ratu, poginuo je francuski vojskovođa Anri Tiren, komandant francuske vojske u Tridesetogodišnjem ratu.

1789. – Kongres SAD osnovao je Odjeljenje za spoljne poslove, koje je kasnije postalo Stejt department.

1794. – Nacionalni konvent je naredio hapšenje i pogubljenje vođe Vladavine terora Maksimilijana Robespjera nakon što je pozvao na pogubljenje više od 17.000 „neprijatelja Francuske revolucije“.

1830. – U Francuskoj je izbila trodnevna „Julska revolucija“ izazvana odlukom kralja Šarla X Burbonskog da ukine slobodu štampe, raspusti tek izabranu skupštinu i promjeni izborni zakon. Kralj je abdicirao i emigrirao u Škotsku.

1839. – Počeo je Opijumski rat Kine i Velike Britanije kada su kineske vlasti u luci u Kantonu zaplijenile i uništile 20.000 sanduka opijuma.

1874. – U Kragujevcu je pokrenut list „Glas javnosti“, glasilo socijalista Svetozara Markovića.

1910. – Ferdinand Budicki prvi u Hrvatskoj položio vozački ispit.

1921. – Kanadski lekari Frederik Grant Benting i Čarls Best izolovali su inzulin, što je ubrzo omogućilo efikasno liječenje dotad smrtonosne šećerne bolesti.

1941. – U Hrvatskoj i BiH izbio ustanak protiv NDH. U Hrvatskoj se taj datum od 1945. do 1991. slavio kao Dan ustanka naroda Hrvatske.

1941. – Napadom gerilskih odreda pod vodstvom komunista na Srb, Drvar i Bosansko Grahovo počeo je organizovani ustanak u Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj.

1950. – U saobraćaj pušten put Beograd-Zagreb, dug 400 kilometara, “Auto-put bratstva i jedinstva”, u čijoj su izgradnji učestvovale dobrovoljne omladinske radne brigade iz svih krajeva Jugoslavije.

1953. – U Panmundžomu je potpisan sporazum o primirju u Korejskom ratu, čime je okončan trogodišnji rat u kojem je poginulo 1,6 miliona Korejaca i Kineza i preko 118.000 pripadnika trupa UN (SAD).

1954. – Velika Britanija i Egipat postigli su sporazum o okončanju 72-godišnje britanske kontrole nad Sueckim kanalom.

1955. – Austrija je obnovila državni suverenitet pošto su zemlju nakon 17 godina napustile strane trupe – njemačke po završetku Drugog svjetskog rata, a savezničke 10 godina kasnije.

1963. – Čovjek je prvi puta preplivao 200 m za manje od 2 minute: 1:58,8 Don Schollander (USA), u Los Angelesu.

1970. – S Jave se proširila epidemija kolere u veći dio Azije.

1985. – U državnom udaru u Ugandi svrgnut je predsjednik Milton Apolo Obote, koji je bio šef države od 1966. do 1971, kada ga je oborio Idi Amin Dada. Drugi put je postao predsjednik 1979.

1989. – Krister Peterson proglašen je krivim i osuđen na doživotnu robiju zbog ubistva švedskog premijera Olofa Palmea 1986. On je kasnije oslobođen, a ubistvo je ostalo nerazjašnjeno.

1990. – Bjelorusija je proglasila nezavisnost od tadašnjeg SSSR-a.

1996. – Tokom Olimpijskih igara u Atlanti eksplodirala je bomba u zabavnom parku. Poginulo je dvoje i ranjeno 110 ljudi.

1997. – Počelo prikazivanje televizijske serije Stargate SG-1 u SAD-u.

1998. – Bivša stažistikinja u Beloj kući, Monika Luinski dala je prvu izjavu istražiteljima i time prekinula šestomjesečnu šutnju u vezi sa ljubavnom aferom sa američkim predsjednikom Bilom Klintonom.

2001. – SAD su produžile sankcije Iranu i Libiji na još pet godina.

2007. – U selu Jabukovac nadomak Negotina, 39-godišnji mještanin sela Nikola Radosavljević, naoružan lovačkom puškom, ubio devet a teže ranio dvoje osoba. Posle zločina pokušao samoubistvo, ali je spriječen i uhapšen.

Rođeni na današnji dan

1824. – Rođen Alexandre Dumas mlađi, francuski književnik.

1832. – Rođen Đura Jakšić, najveći liričar srpskog romantizma i jedan od najdarovitijih srpskih slikara 19. vijeka.

1835. – Rođen Giosuè Carducci, italijanski pjesnik. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1906.

1867. – Rođen Enrique Granados, španski pijanist i kompozitor.

1872. – Rođen Stanislav Binički, srpski kompozitor i dirigent.

1907. – Rođen Petar Lubarda, jedan od najznačajnijih jugoslavenskih slikara 20. vijeka.

1907. – Rođen Božo Težak, hrvatski hemičar.

1915. – Rođen Mario del Monaco, italijanski tenor.

1915. – Rođen Feliks Hladnik, kolekcionar i planinar.

1919. – Rođen Smiljan Zvonar, hrvatski teolog, svećenik, redovnik i politički zatvorenik.

1927. – Rođena Fana Kočovska, partizanka i narodni heroj Jugoslavije.

1939. – Rođen Peppino di Capri, talijanski kantautor.

1940. – Rođena Pina Bausch, njemačka plesačica i koreografkinja.

1946. – Rođen Rade Šerbedžija, hrvatski filmski, televizijski i pozorišni glumac, pjesnik i muzičar.

1947. – Rođen Boris Bradić, hrvatski rukometaš.

1958. – Rođen Piotr Fijas, poljski skijaš-skakač.

1958. – Rođen Ljubo Zečević, hrvatski glumac.

1965. – Trifon Marinov Ivanov (bug. Trifon Marinov Ivanov), bugarski fudbaler.

1979. – Rođen Miroslav Weiss, makedonski fudbaler.

1979. – Rođen Vladan Savić, crnogorski fudbaler.

1990. – Rođena Indijana Evans, australijska glumica.

Umrli na današnji dan

916. – Umro Klement Ohridski, crkveni pisac , učenik Ćirila i Metoda, širitelj slavenske pismenosti i književnosti.

1276. – Umro Jakov I Aragonski, kralj Aragona i Valencije, katalonski knez, grof Barcelone i Urgella, gospodar Montpelliera.

1841. – Umro Mihail Jurjevič Ljermontov, ruski pjesnik.

1844. – Umro Džon Dalton, engleski hemičar i fizičar.

1916. – Umro Lodovico Vulicevic, pisac, esejista.

1917. – Umro Emil Teodor Koher, švicarski hirurg. Dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1909.

1931. – Umro Avgust Forel, švicarski ljekar.

1946. – Umrla Gertrude Stein, američka književnica.

1967. – Umro Veljko Petrović, srpski pisac.

1970. – Umro Antonio de Oliveira Salazar, portugalski diktator.

1980. – Umro Mohamed Reza Pahlavi, iranski šah.

1981. – Umro William Wyler, američki režiser.

1984. – Umro Džejms Mejsn, britanski filmski i pozorišni glumac.

Sveci pravoslavne crkve na današnji dan

– Sveti apostol Akila i prepodobni Nikodim farisej.

– Prepodobni Elije