Na današnji dan / 4. avgust

Događaji na današnji dan

70. – Rimske snage prilikom gušenja jevrejskog ustanka zauzimaju i uništavaju Hram u Jeruzalemu.

1180. – Splitski nadbiskup Rajnerije ubijen kamenovanjem, kad je na brdu Mosor pokušao omiškim knezovima Kačićima oteti zemlju.

1265. – Drugi barunski rat: Bitka kod Eveshama – vojska princa Edvarda (kasnije engleskog kralja Edvarda I.) porazila pobunjeničku vojsku baruna Simona de Montforta, šestog vojvode od Leicestera. U toj je bitki Montfort poginuo, kao i mnogi njegovi saveznici.

1578. – Pokušaj Portugalije da zauzme Maroko propao je porazom u bici kod Alkazarkivira, u kojoj su poginuli portugalski kralj Sebastijan, kralj od Feza i mavarski pretendent na prijesto.

1704. – U Ratu za Špansko nasljeđe, englesko-holandske snage su zauzele španski grad Gibraltar.

1737. – Bitka kod Banja Luke između vojska Austrije i Osmanskog Carstva. Osmanska vojska izvojevala je apsolutnu pobjedu.

1789. – Parlament Francuske je, tokom Francuske revolucije, ukinuo sve privilegije feudalaca.

1791. – Potpisan je Svištovski mir kojim je određena granica između Austrije i Otomanskog Carstva.

1870. – Završen šahovski turnir u Baden-Badenu, Njemačka pobjedom Adolfa Andersena.

1914. – Njemačke trupe napale su Belgiju, Velika Britanija je objavila rat Njemačkoj, a SAD su proglasile neutralnost.

1916. – Danska je za 25 miliona dolara ustupila SAD dio Zapadnoindijskih ostrva, uključujući Djevičanska ostrva.

1936. – Premijer Grčke Joanis Metaksas je suspendovao parlament i ustav i upostavio Četvrtoavgustovski režim.

1944. – U skrovištu u Amsterdamu Gestapo je uhapsio porodicu Frank i još četvoro Jevreja i deportovao ih u koncentracioni logor. Poslije rata otkriven je dnevni 14-godišnje djevojčice Ane Frank, koji predstavlja jedan od najpotresnijih dokumenata o stradanju Jevreja u Drugom svjetskom ratu.

1954. – Britanski supersonični borbeni avion „Elektrik Lajtning P-1“ izveo je svoj prvi let.

1983. – Betino Kraksi je, kao prvi socijalista, preuzeo dužnost premijera Italije, postigavši rekord u dužini opstanka jedne italijanske vlade posle Drugog svjetskog rata.

1984. – Gornja Volta mijenja ime u Burkina Faso.

1992. – Milioni crnaca okončali su dvodnevni generalni štrajk protiv vlade bijelaca u Južnoj Africi, tokom kojeg je ubijeno 30 ljudi.

1993. – Japanske vlasti izvinule su se zvanično ženama koje su tokom Drugog svjetskog rata služile kao seksualne robinje japanskim vojnicima.

1993. – Snage bosanskih Srba osvojile su sve ključne položaje na planini Igman iznad Sarajeva i zatvorile obruč oko grada.

1994. – Nakon što je Skupština Republike Srpske odbila mirovni plan Kontakt grupe za Bosnu, SR Jugoslavija je prekinula političke i ekonomske odnose sa bosanskim Srbima i zatvorila granicu na rijeci Drini.

1995. – Započela je Operacija Oluja, akcija hrvatskih vojno-redarstvenih snaga s ciljem oslobađanja okupiranih teritorija. Oko 250.000 Srba protjerano je iz svojih domova i krenulo, prema Bosni i SR Jugoslaviji.

1996. – OI Atlanta: Hrvatska rukometna reprezentacija osvojila prvu zlatnu olimpijsku medalju u hrvatskoj povijesti.

1999. – U katastrofalnim poplavama u Kini poginulo je više od 400 ljudi, a dva miliona ostalo je bez domova.

2000. – Britanska kraljica majka Elizabeta proslavila je u Londonu 100. rođendan, kao prva ličnost iz kraljevske porodice koja je proživjela cijeli jedan vijek.

2001. – Palestina je izdala zvanično saopštenje o obustavi oružanih napada na Izrael. Ovaj poziv bez presedana ukazao je na neslaganje između palestinskih zvaničnika i militantne palestinske struje oko osvete zbog izraelskih napada.

2001. – Predsednici Severne Koreje i Rusije, Kim Jong-Li i Vladimir Putin, potpisali su deklaraciju po kojoj se Pjong Jang mora pridržavati moratorijuma o raketnim probama do 2003. godine.

Rođeni na današnji dan

1290. – Rođen Leopold I Austrijski.

1521. – Rođen Urban VII, papa.

1604. – Rođen François Hédelin, abbé d'Aubignac, francuski književnik.

1792. – Rođen Persi Biš Šeli, jedan od najznačajnijih pjesnika engleskog romantizma.

1839. – Rođen Walter Pater, engleski kritičar i esejista.

1859. – Rođen Knut Hamsun Pedersen, norveški pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1920.

1900. – Rođena Elizabet Bouz-Lajon (engl. Elizabeth Angela Marguerite Bowes-Lyon), britanska kraljica majka.

1901. – Rođen Luj „Sačmo“ Armstrong (engl. Louis Armstrong), legendarni američki džez muzičar, trubač i pjevač.

1912. – Rođen Raoul Wallenberg, švedski humanist.

1937. – Rođen Slobodan Ivković, jugoslavenski i srpski košarkaš i košarkaški trener.

1942. – Rođen Don Sinclair Davis, američki glumac.

1946. – Rođen Vladimir Bebić, hrvatski političar.

1953. – Rođen Zoran Jelikić, hrvatski fudbaler.

1955. – Rođen Billy Bob Thornton, američki glumac.

1961. – Rođen Barack Obama, 44. Predsjednik Sjedinjenih Američkih Država.

1965. – Rođen Fredrik Rejnfelt, švedski političar.

1970. – Rođen John August, američki scenarista.

1970. – Rođen Ladislav Ilčić, hrvatski političar i violinist.

1974. – Rođen Kily González, argentinski fudbaler.

1985. – Rođen Antonio Valencia, ekvadorski fudbaler.

Umrli na današnji dan

1060. – Umro Henrik I, francuski kralj.

1875. – Umro Hans Kristijan Andersen (dan. Hans Christian Andersen), danski književnik, poznat kao pisac bajki.

1890. – Umro Ivan Mažuranić, hrvatski pjesnik, jezikoslovac i političar.

1948. – Umrla Mileva Marić-Ajnštajn, srpska matematičarka.

1977. – Umro Ernst Bloch, njemački filozof.

1995. – Poginuo Izet Nanić, komandant 505. bužimske brigade.

1997. – Umrla Žan Kalman, najstarija osoba na svetu, Francuskinja. Živjela je 122 godine i 164 dana.

Sveci pravoslavne crkve na današnji dan

– Sveta Marija Magdalina – Blaga Marija.

– Sveštenomučenik Foka.

– Prepodobni Kornilije Perejaslavski.

– Sveta Markela Hioska.