Na današnji dan / 26. juli

Događaji na današnji dan

811. – Bitka kod Pliske u kojoj Bugari nanose težak poraz bizantskoj vojsci cara Nikifora I i otpočinju svoju dugotrajnu dominaciju nad Balkanom.

1817. – Po povratku u Srbiju, ubijen je legendarni vođa Prvog srpskog ustanka Đorđe Petrović – Karađorđe. On je, posle sloma ustanka 1813. godine, izbjegao u Austriju, a zatim u Rusiju.

1847. – Liberija, država oslobođenih američkih robova koji su se doselili u Afriku, postala prva nezavisna republika u Africi.

1858. – Lajonel Rotšild postao prvi Jevrejin član donjeg doma britanskog parlamenta.

1887. – Lazar Ludvig Zamenhof je izdao prvu knjigu o esperantu na ruskom jeziku.

1891. – Francuska izvršila aneksiju Tahitija.

1909. – Pokušaj Vlade Španije da u Kataloniji mobiliše rezerviste za borbe u Maroku doveo do ustanka u Barseloni, koji je krvavo ugušen.

1909. – Jezična naredba kojom se hrvatski jezik u potpunosti uveo kao službeni jezik u Dalmaciji; primjena odluke je počela tek od 1.1.1912.

1941. – Predsednik SAD Frenklin Delano Ruzvelt „zamrzao“ svu japansku imovinu u SAD i time obustavio američko-japansku trgovinu.

1945. – Na parlamentarnim izborima u Velikoj Britaniji pobijedili laburisti i njihov lider Klement Atli na mjestu premijera zamijenio Vinstona Čerčila.

1947. – Spomenik banu Jelačiću uklonjen sa središnjeg zagrebačkog trga.

1950. – Američki vojnici, tokom Korejskog rata, počinili masakr nad stotinama nenaoružanih izbjeglica u selu No Gun Ri.

1953. – Napadom gerilaca na kasarnu „Monkada“ u gradu Santjago de Kuba Fidel Kastro počeo borbu protiv režima diktatora Fulhensija Batiste.

1956. – Egipatski predsednik Gamal Abdel Naser nacionalizovao Suecki kanal, koji je bio pod kontrolom anglo-francuske kompanije.

1963. – U zemljotresu u glavnom gradu Makedonije, Skoplju, poginulo više od 1.000 ljudi, a grad razrušen.

1965. – Maldivska ostrva u Indijskom okeanu, britanski protektorat od 1887, stekla nezavisnost.

1974. – Konstantin Karamanlis formirao prvu civilnu vladu posle sedmogodišnjeg vojnog režima u Grčkoj.

1990. – Zakonom o Hini, usvojenom u Hrvatskom saboru, utemeljena Hrvatska izvještajna novinska agencija (HINA).

1995. – Peru i Ekvador se sporazumjeli o demilitarizovanoj zoni od oko 500 kvadratnih kilometara u pograničnom amazonskom području, okončavši jednomjesečni rat.

2001. – Haški tribunal otpečatio optužnicu protiv penzinisanog generala Vojske Hrvatske Ante Gotovine, koji je okrivljen za zločine nad Srbima za vrijeme i posle operacije „Oluja“ 1995. u Krajini, u Hrvatskoj.

2001. – Na relaciji Zagreb-Split pušten u promet prvi nagibni vlak.

2002. – U Haškom tribunalu saopšteno da je penzionisani admiral JNA Milan Zec, u nedostatku dokaza, oslobođen optužbi za ratne zločine u okolini Dubrovnika 1991.

Rođeni na današnji dan

1678. – Rođen Josip I., njemačko-rimski car, ugarsko-hrvatski i češki kralj

1817. – Rođen Branvel Bronte, engleski književnik.

1825. – Rođen Fran Šbül, slovenski pjesnik i katolički sveštenik u Mađarskoj.

1856. – Rođen Džordž Bernard Šo dobitnik Nobelove nagrade za književnost.

1865. – Rođen Miloš Savčić, jedan od najbogatijih Evropljana svog vremena, gradonačelnik Beograda i industrijalac.

1875. – Rođen Carl Gustav Jung, švajcarski psihijatar.

1893. – Rođen George Grosz, njemački grafičar i slikar.

1894. – Rođen Aldous Leonard Huxley, britanski književnik.

1908. – Rođen Salvador Aljende Gosens čileanski državnik.

1919. – Rođen Džems Lavlok, britanski hemičar.

1922. – Rođen Blake Edwards, američki režiser.

1926. – Rođena Ana María Matute, španjolska književnica.

1928. – Rođen Francesco Cossiga, talijanski političar i državnik.

1928. – Rođen Stenli Kjubrik američki filmski režiser.

1929. – Rođen Alexis Weissenberg, francuski pijanist.

1942. – Rođen Vladimír Mečiar, slovački političar i državnik.

1943. – Rođen Ser Majkl Filip „Mik“ Džeger (engl. Sir Michael Philip “Mick” Jagger), engleski muzičar (Rolling Stones).

1944. – Rođena Hannelore Elsner, njemačka glumica.

1945. – Rođen Staniša Stošić, pjevač srpske narodne muzike.

1945. – Rođena Helen Miren, britanska pozorišna i filmska glumica.

1964. – Rođena Sandra Anet Bulok (engl. Sandra Annette Bullock), američka glumica.

1967. – Rođen Džejson Stejtam (engl. Jason Statham), britanski glumac.

1973. – Rođena Kejt Bekinsejl, engleska glumica.

1975. – Rođena Anita Matić, hrvatska glumica.

1977. – Rođena Tanja Szewczenko, njemačka klizačica.

1980. – Rođen Andrej Dojkić, hrvatski glumac.

1993. – Rođena Taylor Momsen, američka glumica, rok muzičarka i model.

Umrli na današnji dan

1815. – Umro Milić Drinčić, ustanički vojvoda u Prvom srpskom ustanku.

1817. – Ubijen Karađorđe Petrović, vođa srpskog ustanka protiv Turaka, rodonačelnik dinastije Karađorđević.

1863. – Umro Sem Hjuston, američki državnik.

1900. – Umro Josip Torbar, hrvatski naučnik.

1902. – Umro Šarl Dadan, francusko-američki pčelar.

1925. – Umro Gottlob Frege, njemački matematičar i fizičar.

1934. – Umro Rudolf Maister, austro-ugarski i jugoslavenski oficir.

1934. – Umro Winsor McCay, američki strip autor i pionir animiranog filma.

1952. – Umrla Eva Peron, popularna „prva dama“ Argentine, supruga Huana Perona.

1962. – Umro George Preca, malteški svetac.

1984. – Umro George Horace Gallup, američki sociolog-statističar.

1985. – Umro Fredi Perlman, anarhista, pisac, teoretičar i muzičar.

2003. – Umro Džon Šlezinger, britanski režiser.

Sveci pravoslavne crkve na današnji dan

– Sabor svetog arhangela Gavrila.

– Sveti Julijan episkop Kenomanski.

– Prepodobni Stefan Savait.

– Prepodobna Sara Misirska