Na današnji dan / 16. juni

Događaji na današnji dan

1487. – Bitka na Stoke polju. Smatra se kao konačna bitka Ratova dviju ruža
1671. – U Moskvi javno pogubljen vođa ustanka donskih kozaka i seljaka Stenjka Razin. U ruskim narodnim pričama i pjesmama postao simbol prkosa i pobune
1745. – Britanske trupe zauzele otok Cape Breton koji je danas dio Nove Škotske u Kanadi
1746. – Rat za austrijsko naslijeđe: Austrija i Sardinija porazile francusko-špansku armiju u bici kod Piacenze
1815. – Bitka kod Lignyja i Bitka kod Quatre Brasa, 2 dana prije bitke kod Waterlooa
1826. – Pošto je ugušio pobunu janjičara, turski sultan Mehmed II ukinuo vojni red i uveo nizam, redovnu vojsku. Janičare 1330. od otete i poturčene djece hrišćanskih podanika počeo da regrutuje sultan Orhan
1852. – U Novom Sadu štampan prvi broj lista “Serbski dnevnik”, s književnim dodatkom “Sedmica”. List izlazio 12 godina i bio jedan od rijetkih slovenskih listova u austrijskoj carevini u to doba
1872. – Prva sudska rasprava na hrvatskom jeziku u austro-ugarskoj Dalmaciji (suđenje hrvatskom hajduku Andrijici Šimiću)
1876. – U Cetinju, posle pregovora vođenih od oktobra 1875. do februara 1876, potpisan ugovor o savezu Srbije i Crne Gore protiv Otomanskog carstva. Odlukom Vrhovnog savjeta odbrane Jugoslavije 25. decembra 1993. taj datum određen za Dan Vojske Jugoslavije
1920. – U Londonu održana prva sjednica Društva naroda
1924. – Osnovana vojna akademija Whampoa
1933. – U okviru New Deala Franklin Roosevelt potpisao Glass Steagallov zakon o razdvajanju komercijalnih i špekulativnih poslova banaka
1940. – Drugi svjetski rat: maršal Pétain postao predsjednik Višijske Francuske
1940. – U Litvi izabrana komunistička vlada
1941. – Predsjednik SAD Frenklin Ruzvelt naredio zatvaranje svi konzulata Njemačke u SAD do 10. jula
1944. – Drugi svjetski rat: Na Visu ratu sklopljen sporazum Tito-Šubašić o odnosima Narodnoodlobodilačkog pokreta i Vlade Jugoslavije u emigraciji
1958. – Obješen Imre Nađ, premijer Mađarske u vreme antikomunističke pobune 1956, koju su ugušile sovjetske trupe. Nađ tada uhapšen i na montiranom procesu osuđen na smrt zbog izdaje. Na isti dan 1989. pola miliona Mađara u Budimpešti prisustvovalo njegovoj ponovnoj sahrani uz državne počasti
1960. – Predsednik SAD Dvajt Ajzenhauer morao da odloži posjetu Japanu zbog antiameričkih nereda u toj zemlji
1960. – Premijera Hitchcockovog filma Psiho
1961. – Ruski baletan Rudolf Hametovič Nurejev zatražio azil u Francuskoj za vrijeme gostovanja u Parizu sa ansamblom baleta “Kirov”. Karijeru nastavio u vodećim evropskim i američkim trupama i bio zvezda britanskog Kraljevskog baleta
1963. – Sovjetski Savez lansirao vasionski brod Vastok 6 s prvom kosmonautkinjom Valentinom Terješkovom
1972. – U Hanoveru uhapšena Ulrike Majnhof, članica terorističke grupe Bader-Majnhof
1976. – U Sovetu, najvećem crnačkom naselju u Južnoj Africi, izbili rasni neredi u kojima je, tokom nekoliko mjeseci, poginulo najmanje 600 crnaca i tri bijelca
1977. – Leonid Brežnjev, lider Komunističke partije SSSR-a, zamijenio Nikolaja Podgornog na mestu predsjednika Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR-a
1983. – Za predsjednika Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR-a izabran Jurij Andropov
1992. – Predsjednici SAD i Rusije Džordž Buš i Boris Jeljcin u Vašingtonu postigli dogovor o smanjivanju arsenala dalekometnih nuklearnih raketa za dve trećine do 2003
1994. – Švajcarska odbila da izda vizu za ulazak u zemlju predsjedniku Jugoslavije Zoranu Liliću, iako je dobio zvaničan poziv za učešće na međunarodnom skupu u Kran Montani
1996. – Međunarodni komitet Crvenog krsta saopštio da je na prostoru SFRJ za vrijeme ratnih sukoba, od 1991. do 1995, nestalo oko 20.000 ljudi, od kojih oko 12.000 u Bosni i Hercegovini
1998. – Talibanska vlada u Avganistanu naredila zatvaranje više od 100 privatnih škola u kojima su se obrazovale devojčice
1999. – Amnesti internešenel optužio SAD za kršenje ljudskih prava jer su nastavile da izvršavaju smrtnu kaznu, posebno zbog njene primjene i nad osobama koje su počinile zločin pre 18. godine
1999. – Novi predsjednik Južnoafričke Republike Tabo Mbeki položio zakletvu
1999. – Američki atletičar Maurice Green postavio je novi svjetski rekord, istrčao je 100 metara za 9,97 sekundi
2001. – Predsjednik Rusije Vladimir Putin doputovao u Beograd, u prvu posjetu šefa ruske države Jugoslaviji
2001. – Predsjednik SAD Džordž Buš mlađi i njegov ruski kolega Vladimir Putin sreli se prvi put u Sloveniji
2001. – Pobjedom koalicije lijeve orijentacije na izborima za gradonačelnika Berlina utrt put bivšim komunistima da uđu u gradsku vladu, prvi put od pada Berlinskog zida 1989
2004. – Generalni sekretar UN Kofi Anan imenovao Danca Sorena Jesena Petersena za svog novog specijalnog predstavnika na Kosovu, šefa UNMIK-a
2010. – Butan postao prva država koja je donijela zakon o potpunoj zabrani duhanskih proizvoda

Rođeni na današnji dan

1239. – Rođen Eduard I, engleski kralj
1313. – Rođen Giovanni Boccaccio, talijanski književnik
1612. – Rođen Murat IV, sultan Osmanlijskog carstva
1723. – Rođen Adam Smith, škotski filozof i ekonomist
1792. – Rođen Sir Thomas Mitchell, australski istraživač
1801. – Rođen Julius Plücker, njemački matematičar i fizičar
1812. – Rođen Vjekoslav Babukić, hrvatski jezikoslovac
1813. – Rođen Otto Jahn, njemački arheolog
1829. – Rođen Džeronimo (engl. Geronimo), poglavica Apača
1837. – Rođen Ernest Laas, njemački filozof
1840. – Rođen Ernst Otto Schlick, njemački inžinjer
1843. – Rođen Adolf Waldinger, hrvatski slikar
1858. – Rođen Gustav V, švedski kralj 1907 – 1950
1859. – Rođen Paja Jovanović, jedan od najvećih srpskih slikara i tipičan predstavnik akademskog realizma
1863. – Rođen Paul Vidal, francuski skladatelj
1867. – Rođen Konstantin D. Balmont, sovjetski pjesnik
1882. – Rođen Mohamed Mosadik, iranski političar
1890. – Rođen Stan Laurel, engleski komičar, zabavljač i glumac
1897. – Rođen Georg Wittig, njemački kemičar, dobitnik Nobelove nagrade
1902. – Rođena Barbara McClintock, američka genetičarka i nobelovka
1903. – Rođen Ona Munson, američka glumica
1910. – Rođen Juan Velasco, predsjednik Perua
1928. – Rođen Hrvoje Šošić, hrv. ekonomist i političar
1931. – Rođen Pavle Minčić, glumac, satiričar, humorista, pjevač i pijanista
1934. – Rođen William Forsyth Sharpe, američki ekonomist, dobitnik Nobelove nagrade
1938. – Rođen Kemal Coco, bosanskohercegovački novinar i književnik
1946. – Rođen Rik Adelman, američki košarkaš i trener
1948. – Rođen Ivo Komšić, bosanskohercegovački političar
1952. – Rođen Gino Vannelli, kanadski pjevač
1966. – Rođen Jan Železný, češki atletičar, svjetski rekorder u bacanju koplja
1971. – Rođen Tupac Amaru Shakur ili samo 2Pac, američki rap umjetnik, glumac i aktivist i pjesnik, po mnogima najveći hip-hoper svih vremena
1977. – Rođen Enes Vejzović, hrvatski glumac
1978. – Rođen Daniel Brühl, njemački glumac
1980. – Rođen Sibel Kekilli, njemačka glumica turskog porijekla
1981. – Rođen Benjamin Becker, njemački teniser
1986. – Rođen Arturas Milaknis, litvanski košarkaš
1991. – Rođen Nemanja Nedović, srpski košarkaš

Umrli na današnji dan

1216. – Umro papa Inocent III
1671. – Umro Stepan Stenjka Timofejevič Razin, vođa ustanka donskih kozaka i seljaka
1858. – Umro John Snow, engleski ljekar
1871. – Umro Willibald Alexis, njemački književnik
1902. – Umro Ernst Schröder, njemački matematičar
1930. – Umro Ljubomir Stojanović, srpski političar i filolog, sekretar Srpske kraljevske akademije
1930. – Umro Elmer Ambrose Sperry, američki izumitelj, suizumitelj žirokompasa
1949. – Umro Edo Šen, hrvatski arhitekt
1958. – Obješen Imre Nagy, mađarski političar
1969. – Umro Harold Alexander, britanski feldmaršal i političar, 17. generalni guverner Kanade
1970. – Umro Sydney Chapman, engleski matematičar i geofizičar
1977. – Umro Wernher von Braun, američki izumitelj njemačkog porijekla
1979. – Umro Nicholas Ray, američki reditelj
2017. – Umro Helmut Jozef Mihael Kol (njem. Helmut Josef Michael Kohl), njemački političar i državnik. Bio je kancelar Zapadne Njemačke (1982—1990) i ujedinjene Njemačke (1990—1998)

Sveci pravoslavne crkve na današnji dan

– Sveti mučenici Lukilijan, Klavdije, Ipatije, Pavle, Dionisije i Paula i drugi s njim
– Sveštenomučenik Lukijan
– Sveti mučenik Dimitrije, carević ruski