Na današnji dan / 31. juli

Utorak, 31. Jula, 2018.

0 4 minuta čitanja

Događaji na današnji dan

1201. – Jovan Komnin Debeli je na kratko preuzeo vizantijski presto od Aleksija III Anđela, ali je uskoro uhvaćen i pogubljen.

1423. – Engleska i burgundska vojska su u Stogodišnjem ratu porazili Francuze u bici kod Kravana blizu Osera.

1498. – Španski moreplovac Kristofer Kolumbo na trećem putovanju u Novi svet otkrio ostrvo koje je nazvao Trinidad.

1648. – U borbi s Turcima poginuo proslavljen srpski junak iz Ravnih Kotara Vuk Mandušić, uz Stojana Jankovića i Iliju Smiljanića najomiljeniji junak narodne uskočke epike.

1658. – Veliki mogul Aurangzeb proglasio se carem u Indiji.

1789. – Ruske i austrijske trupe, pod komandom grofa Aleksandra Suvorova i vojvode od Koburga, pobijedile tursku vojsku kod Fokšanija u Rumuniji.

1849. – U bici kod Šegešvara poginuo mađarski pjesnik i revolucionar Šandor Petefi, jedan od vođa nacionalnog pokreta 1848.

1914. – Ubijen francuski političar i istoričar Žan Žores, jedan od osnivača Francuske socijalističke partije i osnivač i urednik „Imanitea“, kasnije lista francuskih komunista.

1917. – Britanskom artiljerijskom vatrom započela je bitka kod Pašendala.

1919. – U Njemačkoj donesen Vajmarski ustav, kojim je ukinuta carevina i uspostavljena republika. Njemački car Vilhelm II abdicirao u novembru 1918. po kapitulaciji Njemačke u Prvom svjetskom ratu.

1941. – Njemački maršal Herman Gering dao pismenu direktivu šefu policije Rajnhardu Hajdrihu da sačini nacrt plana za istrebljenje evropskih Jevreja.

1944. – Antoine de Saint-Exupery poginuo je kao pilot savezničkog aviona u Drugom svjetskom ratu.

1954. – Italijanska ekspedicija koju je predvodio Ardito Desio prva osvojila vrh Godvin Ostin, poznat kao K2, na Karakorumu, drugi najviši planinski vrh na svetu, visok 8611 metara.

1959. – Grupa baskijskih studenata je osnovala separatističku organizaciju ETA.

1964. – Američki vasionski brod bez ljudske posade „Rendžer 7“ emitovao prve snimke tamne strane Mjeseca.

1969. – Papa Pavle VI stigao u Ugandu, u prvu papsku posjetu Africi.

1971. – Američki astronauti Dejvid Skot i Džejms Irvin, članovi misije „Apolo 15“, drugog dana boravka na Mjesecu proveli više od šest časova u vožnji lunarnim vozilom. To je bila prva vožnja po tlu Mjeseca.

1991. – Predsjednici SSSR i SAD Mihail Sergejevič Gorbačov i Džordž Buš potpisali u Moskvi sporazum o ograničenju nuklearnog oružja velikog dometa.

1993. – Napadom Izraela na jug Libana, tokom kojeg je ubijeno 140 ljudi, a 500.000 izbjeglo prema sjeveru zemlje, prekinuto jednonedeljno primirje na Bliskom istoku.

1994. – Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija odobrio upotrebu sile u Haitiju, čime je dozvoljena vojna intervencija koju su protiv vojnog režima predvodile SAD, i omogućen povratak na vlast izbjeglog predsjednika Žan-Bertran Aristida.

1997. – Umro bivši vijetnamski car Bao Daj, posljednji monarh Vijetnama, koji je kao marioneta vladao zemljom pod francuskom kolonijalnom upravom. Posle četiri decenije u izbjeglištvu umro u vojnoj bolnici u Parizu u 83. godini.

2001. – Umro bivši portugalski predsjednik Francisko Kosta Gomes. Gomesa na funkciju predsjednika postavila revolucionarna hunta, pet mjeseci poslije aprilske pobune 1974. kojom je okončana 50-godišnja desničarska diktatura.

2001. – Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu osudio Stevana Todorovića na 10 godina zatvora zbog zločina nad muslimanima i Hrvatima u Bosanskom Šamcu tokom rata u BiH.

2002. – Na osnovu sporazuma vlada Bosne i Hercegovine i Hrvatske u Karlovcu bivši lider cazinskih muslimana Fikret Abdić osuđen na 20 godina zatvora, za ratne zločine od 1993. do 1995. u tadašnjoj Autonomnoj Pokrajini Zapadna Bosna.

2003. – Ministar odbrane Srbije i Crne Gore Boris Tadić doputovao u Izrael. To je prva posjeta ministra odbrane u istoriji dve zemlje.

2003. – Austrijanac Feliks Baumgartner prvi padobranom preletio Lamanš, padajući brzinom većom od 200 kilometara na sat.

2003. – Haški tribunal osudio bosanskog Srbina Milomira Stakića na duživotni zatvor zbog zločina protiv čovječnosti nad nesrbima u Prijedoru i okolini 1992. On je prvi optuženik kome je taj sud izrekao doživotni zatvor.

Rođeni na današnji dan

1527. – Rođen Maksimilijan II, njemačko-rimski car, ugarsko-hrvatski i češki kralj.

1796. – Rođen Ignac Kristijanović, hrvatski (kajkavski) književnik.

1800. – Rođen Fridrih Veler, njemački hemičar.

1883. – Rođen Erich Heckel, njemački slikar i grafičar.

1886. – Rođen Ignacije Bulimbašić, hrvatski avijatičar.

1906. – Rođen Ivan Softa, bosanskohercegovački književnik.

1912. – Rođen američki ekonomista Milton Fridman, dobitnik Nobelove nagrade za ekonomiju 1976. Stvorio novu kvantitativnu teoriju novca i bio pobornik ideje da je čvrsta monetarna politika osnova stabilne ekonomije.

1914. – Rođen Louis de Funes, francuski komičar.

1918. – Rođena Mia Oremović, hrvatska glumica.

1919. – Rođen Primo Levi, italijanski književnik.

1923. – Rođena Stephanie Kwolek, američka hemičarka, izumiteljica kevlara.

1930. – Rođen Oleg Popov, ruski klaun.

1935. – Rođen Branislav Gligorijević je srpski istoričar.

1950. – Rođen Duško Valentić, hrvatski glumac.

1951. – Rođen Vjekoslav Šutej, hrvatski dirigent.

1956. – Rođen Michael Biehn, glumac.

1959. – Rođen Slavko Nedić, kompozitor i muzički urednik.

1961. – Rođen Zvonimir Dinko Bučević, hrvatski muzičar.

1962. – Rođen Wesley Snipes, afroamerički filmski glumac.

1965. – Rođena Joanne Kathleen Rowling, britanska književnica (Harry Potter).

1969. – Rođen Vedran Mlikota, hrvatski glumac.

1973. – Rođen Abdul Aziz Al-Katran, fudbaler Saudijske Arabije.

1976. – Rođen Paulo Vančope, fudbaler Kostarike.

1982. – Rođena Anabel Medina Gariges, španska teniserka.

1989. – Rođena Viktorija Azarenka, bjeloruska teniserka.

Umrli na današnji dan

1556. – Umro Ignasio de Lojola, osnivač katoličkog jezuitskog reda 1534, španski oficir i sveštenik. Sastavio ustav jezuitskog reda i priručnik pod nazivom „Duhovne vježbe za vladavinu nad samim sobom“.

1610. – Umro Caravaggio, talijanski slikar.

1648. – Poginuo Vuk Mandušić, srpski junak.

1750. – Umro Toma Babić, hrvatski franjevac i književnik.

1784. – Umro Denis Diderot, francuski filozof.

1821. – Umro Ivan Rupert Gusić hrvatski (kajkavski) prevoditelj, pisac i svećenik.

1849. – U bici kod Šegešvara poginuo mađarski pjesnik i revolucionar Šandor Petefi, jedan od vođa nacionalnog pokreta 1848. Otac mu bio Srbin Stevan Petrović, a Šandorovo kršteno ime bilo Aleksandar. Smatra se najtalentovanijim i najboljim mađarskim lirskim pjesnikom XIX veka i snažno uticao na južnoslavenske pjesnike, posebno na Đuru Jakšića i Jovana Jovanovića Zmaja.

1875. – Umro Andrew Johnson, američki političar i predsjednik.

1886. – Umro Franz Liszt, austrijski skladatelj mađarskog porijekla.

1914. – Ubijen francuski političar i istoričar Žan Žores, jedan od osnivača Francuske socijalističke partije i osnivač i urednik „Imanitea“, kasnije lista francuskih komunista.

1944. – Kao pilot savezničkog aviona u Drugom svjetskom ratu, nad Mediteranom poginuo francuski pisac Antoine de Saint-Exupéry, autor „Malog princa“, jedne od najčitanijih knjiga u svetu.

1964. – Poginuo je country pjevač Jim Reeves.

1967. – Umrla Vivijen Li, engleska glumica.

1997. – Umro Bao Daj, vijetnamski car.

2001. – Umro Francisko Kosta Gomes, portugalski predsednik.

2004. – Umro Josip Kopjar, hrvatski katolički svećenik.

2010. – Umro Feliks Pašić, srpski pozorišni kritičar i publicista.

2011. – Poginuo Ljubiša Stojanović Luis, džez-folk pevač.